بهار 89 - بسم الله العلی العظیم

مضرات استمنا

پاسخ کوتاه:

1. حرمت استمنا در آیات و روایات بیان شده و از آن به عنوان یکی از گناهان کبیره یاد گردیده است.

2. بخشی از آثار و پیامدهای عمل استمنا که روان شناسان در تحقیقات خود به آن دست یافته اند عبارتست از:

بلوغ زودرس، ضعف و ناتوانی جسمی و روحی، ضعف بینایی، حافظه، تضعیف اراده، یأس و ناامیدی، گوشه گیری، افسردگی و احساس گناه.

برای مبتلا نشدن به آن باید به تقویت ایمان، ورزش و ازدواج مبادرت ورزید.

جواب تفصیلی:

پرسشگر محترم سلام علیکم، ضمن آرزوی توفیق برای شما، در پاسخ به این سوال ابتدا علت حرام بودن استمنا را بر اساس آیات و روایات تبیین نموده سپس مضّرات آن را از نظر روانشناسان و تحقیقی که در کشور انجام شده به اختصار بیان میکنیم.

الف: دلیل حرام بودن استمنا (خود ارضایی)1

اسلام به عنوان آیینی که بر فطرت انسان مبتنی است، این عمل (استمنا) را خارج شدن از مرزهای طبیعت بشری و تجاور به حدود و حریم فطری او میداند، تعبیر قرآن در این خصوص "تجاوز" است، خداوند در سورة مبارکه مومنون ابتدا راه صحیح ارضای غریزة جنسی یعنی ازدواج را مطرح نموده سپس میفرماید: "فمن ابتغی و راء ذلک فأولئک هم العادون"2 هر کس غیر این طریق را (جهت ارضای غریزة جنسی) بکار گیرد تجاوزگر است، یعنی ارضای غریزة جنسی از راه غیر مشروع، نوعی تجاوز از حکم خداوند میباشد.3

در روایات نیز به صراحت حکم به حرمت استمنا شده که به چند نمونه (اشاره میشود، از امام صادق ـ علیه السّلام ـ حکم استمناء سوال شد، فرمود: "گناهی بزرگ است که خداوند در قرآن از آن نهی فرموده و به حضرت آیه هفت سورة مؤمنون که اینک بیان گردید استشهاد نمود سپس افزود کسی که مرتکب چنین علمی (استمناء) گردد، چنان است که با خود جماع کرده باشد."4

و نیز حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود "سه دسته اند که خداوند با ایشان سخن نمیگوید و به نظر رحمت به آنها نگاه نمیکند و پاکشان نفرموده و بر ایشان عذاب دردناکی است یکی از آن سه دسته افرادی است که به وسیلة عضو خودش شهوتش را خارج کند (یعنی استمناء نماید)5"

و رسول خدا فرمود: "هر کس به وسیلة دستش انزالش را فراهم سازد (استمنا کند) ملعون و از رحمت خدا دور خواهد بود.6"

برای مطالعه بیشتر در این خصوص مراجعه شود به:

شهید دستغیب، گناهان کبیره، کانون اندیشه های اسلامی، چاپ اوّل، ج 13762.

آثار و پیامدهای استمنا (خود ارضایی)

روان شناسان در زمینه آثار استمنا موارد زیر را بر شمرده اند:

1. تحریک بیش از حد هپپوتالاموس و در نتیجه تحریک افراطی غدد جنسی که سبب پرکاری نامتناسب آنها میشود، بلوغ زودرس را بدنبال دارد.

2. کاهش و تخلیه مکرر قوای جسمی و روحی به ضعف عمومی بدن و بالاخره پیری زودرس میانجامد.

3. به علت افزایش جریان خون در اعضای تناسلی، مغز و مراکز حساس دیگر، پیوسته دچار کاهش نسبی جریان خون میشود، همچنین تخلیه مکرّر عصبی و عدم ارضای روحی در دراز مدت، موجب ضعف عصبی و عوارض روحی میگردد.

4. رکود فکری، اختلال و ضعف حافظه، و کاهش اراده در کسانی که استمناء میکنند، دیده میشود.7

5. ضعف بینایی و بی اشتهایی و در صورت افراط، ضعف استخوانی و ناراحتی های مفصلی در این افراد شایع است.

6. در مراحل افراطی به ضعف جنسی و انزال زودرس منجر میشود.

7. به علت ارضای ناقص و غیر طبیعی و اختلال های حاصله، بعد از ازدواج غالباً امور زنا شویی به طور طبیعی صورت نمیگیرد و گاه شخص در امور زناشویی شکست خواهد خورد.

8 . گوشهگیری یأس و بیتفاوتی نسبت به مسایل مهم حیاتی و نیز افسردگی و ناراحتی های روانی.8

تحقیقی در این زمینه در ایران انجام شده که مبنای آن 400 نامة رسیده از جوانان کشور به برنامه آیندهسازان رادیو است و حاصل این پژوهش از سوی مدیریت تحقیقات و آموزش امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش انتشار یافته است. حاصل تحقیق یاد شده نشان میدهد افرادی که مبتلا به استمنا میباشند موارد زیر را بعنوان آثار و پیامدهای استمناء ذکر کرده اند:

1. ضعیف شدن چشم؛ 2. لاغر شدن صورت؛ 3. ضعف اعصاب؛ 4. ضعیف شدن بدن؛ 5. لاغر شدن بدن؛ 6. سرگیجه؛ 7. زود به زود زکام شدن؛ 8. کم خونی؛ 9. سست شدن زانو 10. سیاه شدن دور چشم؛ 11. ضعیف شدن حافظه؛ 12. زرد شدن صورت؛ 13. ضعیف شدن حس شنوایی؛ 14. جوش زدن صورت؛ 15. گوشهگیری؛ 16. شنیدن صدای زنگ و حال ِ"وزوِز" در گوشها؛ 17. ضعف ایمان؛ 18. بیمار شدن از نظر جسمی و روحی.9

با توجه به آثار و پیامدهای نامطلوبی که برای استمنا بیان گردید، چه خوب است که جوانان و نوجوانان، در حفظ ایمان و معنویت خویش بکوشند و راهکارهای مناسبی را برای پیشگیری از ابتلاء به این عمل غیر اخلاقی، در پیش گیرند، عمدهترین راهکارها عبارتند از:

1. دوری از محیطها و موقعیت های تحریک آمیز جنسی

2. خداوند را ناظر بر اعمال خود دانستن: یعنی هر عملی که انسان انجام میدهد خدا ناظر آن است،10 اگر این اندیشه و باور را در خویش تقویت کند، هیچگاه مرتکب استمنا نخواهد شد.

3. پرداختن به کار و تلاش مداوم؛ در زمینه های تحصیلی و فعالیت های ذوقی و تفریحی....

4. ورزش؛ فعالیت های سالم ورزشی نه فقط در تعادل بخشیدن به جسم و جان تأثیر دارند بلکه همراه خود صفاتی از قبیل جوانمردی، آزادگی و پاکی را میآورند، معمولاً در بین ورزشکاران نوجوان موارد کمتری از ابتلا به استمناء گزارش شده است.11 زیرا ورزش، انرژی های متراکم و سرگردان را در مسیر سالم و جامعه پسندی هدایت میکند.

5. اقدام به ازدواج؛ یکی از راه های اصلی مصونیت از عمل استمناء ازدواج کردن است، در روایات تأکید زیاد در مورد ازداج شده است، و قطعاً یکی از فلسفه های ازدواج این است که انسان را از گناه باز میدارد. رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: "هر کس که در آغاز جوانی ازدواج کند، شیطانی که مأمور او است فریاد میزند، واویلا دو ثلث دینش را از دستبرد من حفظ کرد، و بیش از این بر عهدهاش نیست که در ثلث دیگر نیز تقوا را رعایت کند."

معرفی کتاب:

1. بهروز حسن بیگلو، روان شناسی نوجوانی، سرآمد کاوش، چاپ اوّل 1380.

2. محمد باقر کجباف، روان شناسی رفتار جنسی، نشر روان، چاپ اوّل، 1378.

3. سید محمد شفیعی، پرورش روح، دفتر تبلیغات اسلامی، ج 2، چاپ اوّل، 1370.

"والسّلام"

پی نوشت ها:

1 . Mastururbation .

2 . مومنون، 7.

3 . مصطفی حسینی، معارف و معاریف، دانش، 1376، ج 2.، ص 162.

4 . مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 14، دارالکتاب الاسلامیه، ص 198.

5 . شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، ج 14، ص 268.

6 . میرزا حسین طبرسی، مستدرک الوسایل، موسسه آل البیت 1989 م، ج 2، ص 570.